Alle veranderingen voelen in het begin ongemakkelijk

Al maanden had ik het voornemen om te gaan hardlopen. Goed om mijn gedachten even los te laten en goed voor mijn conditie. Dure hardloopschoenen gekocht, kleding aangeschaft en toch elke keer maar weer redenen verzinnen waarom vandaag niet handig zou zijn. Ondanks de aanmoediging van mijn vrouw en dochter werd de eerste stap maar niet gezet.

Wanneer we met cliënten in gesprek gaan over middelengebruik, zijn we vaak hard aan het werk om de ander te overtuigen waarom middelengebruik niet handig is. Maar wist je dat er iets in de menselijke natuur zit wat zich verzet tegen dwang en ‘moeten’? Het leuke is dat als de hulpverlener erkent dat de ander het recht en de vrijheid heeft om niet te veranderen, je daarmee soms juist de weg vrijmaakt voor verandering.

Wij kunnen samen met de cliënt op onderzoek gaan naar wat de intrinsieke motivatie is om gedrag (niet) aan te passen en aanmoedigen om zo de cliënt de eerste stap te laten zetten. Vergelijkbaar met het begin van het hardlopen. Hoewel de start soms uitdagend kan zijn, zal de cliënt uiteindelijk de positieve effecten ervaren. En het heeft even geduurd, maar inmiddels loop ik gemiddeld drie keer per week. Als ik terugkijk, was ik op dat moment onvoldoende gemotiveerd en was ik nog in de voorbereidende fase. Soms is een eerste, in dit geval letterlijke stap, voldoende om gedragsverandering in werking te zetten.